Senenin ilk ayını yaşarken bazı günler kadın cinayeti haberi almadığımız için sevinir olmuş, cinayetlerde azalma ihtimal ve ümidine kapılmıştık. Kuşkusuz gidişatı daha uzun süre izlemek gerekir ama kadınların hayatta kalması o derece önemli ki, her ihtimalden de tutabildiğimiz kadar tutmak gerekir. Nitekim Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Ocak ayı raporunda, son aylarda giderek yükselen kadın cinayetlerinde ilk defa azalma oldu; bu ay 27 kadın cinayeti var.
Kuşkusuz bir kadın cinayeti bile fazla ve 7 kadının şüpheli ölümü aydınlatılmayı bekliyor hala… Hiçbir kadın cinayetine geçit vermemeliyiz. Bunu nasıl sağlayacağımızı yıllardır söylüyor, en toplumsallaşmış biçimde talep ediyoruz. Aslında bu ay rapor ile çözümün İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı Koruma Kanunu’nu uygulamak olduğu bir kez daha kanıtlandı; kadınların çok güçlü mücadelesi sonucunda Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ard arda “şiddet ile mücadele genelgeleri” yayınlamaları, bir irade gösterip adım atmaları bile değişiklik yaratmış olabilir. Ama elbette hem kadın cinayetleri hem de genelgelerin uygulanması için takip ve mücadeleye devam…
Hemen şuradan başlayabiliriz; elimizde kadın cinayetlerine giden sürecin temel olarak nasıl evrelendiğini gösteren deneyim ve çalışmalar var. İngiltere’de yüzlerce kadın cinayeti incelenerek yapılan bir araştırmada, tüm cinayetlerin ortak yönleri tespit edilmiş, 8 temel evre tanımlanıyor:
İlişkinin başlaması öncesinde erkeğin kadını sürekli takip ve taciz etmesi.
- Flört döneminin hızla bir ilişkiye dönüşmesi.
- Erkeğin, kadını sürekli zorla kontrol etmeye başlaması.
- Erkeğin, kadın üzerindeki bu kontrolünün ortadan kalkmasına ya da zayıflamasına yol açan bir tetikleyici. Örneğin, ilişkinin sonlanması ya da erkeğin maddi sıkıntıya düşmesi.
- Erkeğin kadını kontrol altında tutma çabalarının yoğunlaşması. Örneğin sürekli takip etmeye başlaması ya da intihar edeceğini söyleyerek tehdit etmesi.
- Erkeğin yöntem değiştirmeye karar vermesi. İntikam alma ya da cinayet işleme seçeneklerini düşünmeye başlaması.
- Erkeğin kadını öldürmek için plan hazırlaması. Silah alıp kadını yalnız bir ortama çekmeye çalışması.
- Erkeğin kadını öldürmesi, aynı zamanda çiftin çocukları gibi yakın çevredeki kişilere de zarar vermesi. (https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-49492458)
Bu evreler hakkında polise, yargıya, ilgili taraflara eğitimler veriliyor ve işlenmeden bir aşamada yakalanmaya çalışılıyor. Türkiye’de maalesef yeterince kayıp yaşadık, Platform içinde mücadele ettiği bu gerçeği; cinayete giden zinciri çok iyi biliyor. Zaten bu genelgelerin maddeleri bile o acı dersler ile dolu. Ama kadın cinayetleri durana kadar daha fazla ders de çıkarmalıyız. Örneğin bizim Rapor’da, Polis Akademisi Raporu da, kadınların en çok kendi evlerinde, yakınlarındaki erkekler tarafından öldürüldüğünü gösteriyor. En çok kullanılan öldürme aletinin ateşli silahlar ve %84’ünün ruhsatsız olduğunu biliyoruz. Demek istiyorum ki; sırf bu iki kaba veri için bile adım atılıp;
-Kadınlar boşanmaya çalışırken, şiddetten kurtulmaya çalışırken evlerine geri gönderilmese ve
-Türkiye’de silaha ulaşma bu kolay olmasa kadın cinayetlerinde çok önemli bir azalma olacağına eminim.
Elbette şiddetle mücadele bütünsel, birçok katmanı var ve tüm önleyici, koruyucu, adaleti sağlayıcı, kadınları güçlendirici tedbirler uygulanana kadar daha çok mücadele edeceğiz. Bugün, yarın ve daima ne yapmamız gerektiğine de birlikte karar vereceğiz. Yıllardır kadın cinayetlerini durdurmak için adliye adliye emek veren, defalarca meydanları dolduran, siyaseti ve çözümü biriktiren, mücadelesini artık tüm topluma mal etmiş olan, “asla yalnız yürümeyeceksin” diyen tüm kadınlar, bunun için İstanbul’da buluşuyor.
Türkiye’de yaşam hakkı mücadelemizin çok önemli bir evresindeyiz; bir arada olmamız, en büyük kuvvetimizle, kuvvetli kararlar almamız ve dünyanın her yerinde mücadele eden kadınlara güç katmamız çok önemli.
9 Şubat saat 13.00 Beşiktaş Mustafa Kemal Kültür Merkezi’ni öyle dolduralım ki, tıpkı Las Tesis ile olduğu gibi olsun, Türkiye’nin ve dünyanın tüm kadınlarının aklıyla, emeğiyle güç kazanalım. Kadın cinayetlerini durduralım.