Geçtiğimiz Perşembe günü İngiltere’de bir referandum gerçekleşti. Bu referandum İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkıp çıkmayacağını belirleyecek bir seçimdi. Anketler sonuçların hep yakın olacağını ama İngiltere’nin Avrupa Birliği’nde kalacağına dair oy çıkacağını öngörüyorlardı. Anket şirketleri yanıldı. Referandumdan Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı çıktı. Fakat oylar gerçekten çok yakındı birbirlerine.
Peki ya sonra ne oldu? Beklenildiği üzere sonuçlar dünyada büyük bir yankı getirdi. Avrupa Birliği’ne üye olan ülkelerin devlet başkanları başta olmak üzere bizim ülkemizde dahil birçok açıklama geldi. Avrupa Birliği’ne üye devlet başkanları "Bu büyük bir talihsizliktir kalmalarını isteriz" derken bizim devlet büyüklerimiz ise bunu bir fırsat bildi. Başbakan Binali Yıldırım, İngiltere halkı bizim gireceğimize inanıyor bence Avrupa Birliği’ne bizi dahil edin derken Avrupa Birliği Bakanı Ömer Çelik ise Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesine en çok karşı olan İngiltere’nin çıkmasını fırsat bilerek “Avrupa Birliği Anadolu ile birleşmeli” dedi.
Peki işler bundan sonra nasıl yürüyecek?
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesi artık daha mı kolay?
Euro ve Sterlin ne olacak?
Yeniden referandum mümkün mü?
Brexit bir domino etkisi gösterecek mi?
Avrupa Avrupa duy sesimizi alacak mısın bizi?
İngiltere’nin referandumundan Avrupa Birliği’nden çıkalım sonucu çıktığından beridir bizden de açıklamalar eksilmedi. AKP Hükümeti’nden gelen ilk tepki ise Başbakan Yardımcı Nurettin Canikli’den geldi. Canikli Twitter üzerinden “Avrupa Birliği’nin dağılma süreci başlamıştır. Gemiyi ilk terk eden İngiltere oldu.” dedi. Fakat sanırım açıklamayı yapmakta biraz erken davrandı ki AKP cephesinden gelen diğer açıklamalar bunun tam tersine Avrupa Birliği’ne girmek sırası artık bizde diye yorumlandı. Canikli’nin hemen ardından açıklama yapan Başbakan Binali Yıldırım “Avrupa Birliği bu kararı iyi okumalıdır” diyerek Avrupa Birliği’ne girme sırasının Türkiye’de olduğunu işaret etti.
Sırasıyla Mevlüt Çavuşoğlu ve Numan Kurtulmuş’tan açıklamalar gelirken en çok niyetini belli eden ise Avrupa Birliği Bakanı Ömer Çelik oldu. Çelik açık bir şekilde Avrupa Birliği’nin Anadolu’yla bağlanması gerektiği görüşünü savundu.
Peki Avrupa Birliği cephesindeki durum ne derseniz, İngiltere’yi geri nasıl döndürürüz çabasında olan Avrupa Birliği, şuan Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesini söz bahis bile etmiyor. Açıkçası referandumdan önceki durumdan pek de farkı yok. Yani bizim biraz kendi kendimize çalıp kendi kendimize oynuyoruz gibi bir halimiz var.
Euro ve Sterlin düşüyor Dolar artıyor
Piyasalar ayrılık kararına beklenen tepkileri vermeye başladı. Brexit sonucunun kesinleşmesi sonrası dolar sert bir yükselişle 2.96 TL’yi aştı. Kesin düşüş yaşayan Sterlin ise, Dolar karşısında 1985’ten yana en düşük değerden işlemi görüyor. Piyasa uzmanları, İngiltere Merkez Bankası'nın devreye girmesi ihtimalini yüksek öngörüyorlar.
Dolar yükselirken Euro, Dolar karşısında yüzde 3.5 değer kaybetti. Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılmasının siyasi sonuçları dışında Euro ve Avrupa Birliği ekonomisi üzerinde de büyük bir etkisi olacağı görüldü.
Yeniden referandum olur mu?
İkinci bir Avrupa Birliği referandumu yapılması için İngiliz Parlamentosu’nun internet sitesindeki dilekçe bölümünde başlatılan imza kampanyasına katılanların sayısı son iki gün içerisinde hızla artarak 3 milyon oldu. İngiliz basınında Cumartesi günü referandumun tekrarlanabileceği yönünde bazı haberlerin yer almasının ardından halk kampanyaya rekor katılım gösterdi. İngiliz Parlamentosu’nun internet sitesindeki herhangi bir dilekçe 100 binin üzerinde imza topladığında, parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası’nda tartışılabiliyor. Yani böyle bir olasılıkta var ama biraz da önümüzdeki süreç gösterecek.
Brexit: Dominonun ilk taşı
Aşırı sağcılarının Brexit’e için bir kampanya yürütmesinin ardından İngiltere'nin Avrupa Birliği’nden çıkması dünyada büyük bir yankı getirdi. Bu yankı Hollanda ve Fransa'da da bir ses getirdi. Aşırı sağcılar yaptıkları açıklamalarla Brexit’in ardından kendi ülkelerinde referanduma gitmeye çağrı yaptılar.
Brexit’in referandumunun sonuçlarının birbirine çok yakın olduğunu söylemiştim. Sonuçlar böyle yakın olunca da İngiltere başta olmak üzere Birleşik Krallıkta birçok etkisi de oldu. Fransa ve Hollanda’nın tersine İskoçya ise Avrupa Birliği’nde kalmak için bağımsızlık referandumuna gidecek. Şimdilik İrlanda’dan böyle bir adım gelmedi. Londra halkı ise “Londra bağımsız olsun Avrupa Birliği’ne girsin” diyerek 2 milyona yakın kişiden imza topladı ve Brexit’e karşı Lexit kampanyasını başlattı.
İngiltere’de başlayan domino taşı sadece Avrupa'da kalmayarak kıtalar arası bir boyuta taşındı. Teksaslılar, Amerika Birleşik Devletleri’nden ayrılmak için Texit referandumu istediklerini açıkladılar. Teksas Valisi bunun daha erken olduğunu düşünürken ayrılıkçılar ise Twitter üzerinden çağrılarını yapmaya başladılar bile.
Uzun lafın kısası Brexit, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkmasıyla her şey sonuca erdi gibi gözükse de aslında hem ekonomik hem de siyasal süreç yeni başlıyor.